په جلال اباد کې د قرآن پوهنې کلنۍ اجتماع پای ته ورسیده

راپور: اصلاح رسنیز ګروپ  – جلال آباد

دروان ۱۳۹۱ هـ ش کال دحوت په (۵) مه نېټه دجلال ابادښار عیدګاه جومات دیوې سترې قراني اجتماع کوربه ؤ. دغه اجتماع چې د حوت تر ۱۱ نیټې پورې یې دوام وکړ دښارله لویولارو سرکونو اوکوڅوڅخه به ورته ورونه اوخویندې ډلې ډلې دعیدګاه په لور رامات وه ترڅودقران مبارک پیغام واوري او هرچاغوښتل چې داجتماع ځاي ته تر نورو وړاندې ځان ورسوي. د قرآن پوهنې کلنۍ اجتماع ته زمونږ په دین مینو هیوادوال پداسې حال کې جوپې جوپې راتلل چې اکثره به یخه هوا او د قوي باران کیدلو امکان موجود وو. زاړه، ځوانان، هلکان او حتی معلول او معیوب وروڼه او خویندې ډیر په شوق سره د اجتماع ځای ته راتلل او د عیدګاه چمنونه به په ډیر لږ وخت کې له خلکو ډک شوه چې د درس لپاره به په بې صبرۍ سره ناست وه.  د جمعیت اصلاح له لوري ټاکل شوي د انتظامیې ځوانانو چې اسماني رنګه جاکټونه یې اغوستې وه د اجتماع د نظم لپاره هلې ځلې کولې.

اجتماع پداسې حال کې پیل شوه چې نېژدې یوه اونۍ وړاندې دجمعیت اصلاح اونهادجوانان مسلمان(نجم) رضاکارانو دیادې اجتماع لپاره دهراړخیزکمپاین په ترڅ کې په لسګونو زره لاسي خبرتیاوې په زرګونو سټیکرې اوپوسټرې او په سلګونو بینرونه دښارپرلویو لارو او چوکونو کې لګولي اونصب کړي وه .

اسلام دژوندلاره

په هیوادکې دقراني اجتماعاتو دلړۍ مؤسس شیخ القران مولانا صاحب عبدالصبورد قرآن پوهنې په لمړۍ ورځ خپله وینا داسې پیل کړه مونږ خلک اسلام ،قران او دین ته رابلو له هرډول قومي،ژبني،سمتي،نېژادي،تنظیمې او مذهبي تعصباتو څخه ځانونه لرې ساتواو په فقهي فرعي مسايلوکې دچامخالفت نه کوو،دهرډول منکراتو،استعماراو نارواکړنو مخالفت کوو او دهغوی په وړاندې به هراړخيزه مبارزه کوو.
شیخ القران وویل اسلام دژوند بشپړ او کامل نظام دی،مسلمان به په خپل فردي اوټولنيزژوندکې دحق شاهدي ورکوي اوپه حق به عمل کوي او وینابه له عمل او کړنو سره برابره وي او دژوندپه هره برخه (کور، دفتر، ښوونځي، پوهنتون، بانک، دوکان، تجارت، زراعت، اقتصاداو… کې اسلامي لارښوونې په په پام کې ونیسي.

الهي فرمان دی خلکو نه مه ویریږئ یواځې له ماڅخه وویریږئ او زمادایاتونو په مقابل کې لږه دنیامه اخلئ.

نوداسلامي نظام اواحکامو په تطبیق او نفاذکې به مسلمان له چاڅخه ویره اوډارنه لري ، دالله دقانون پروړاندې به دروس، انګریز، مارکس، ماؤ،لینن، فرانسې، امپریالیزم او…قوانین هیڅ ګڼي او په دې لارکې به دغرب اوشرق دبړیڅوهیڅ پروانه ساتي.

مولوي صیب وویل څوک چې سود،بې حیايي،رشوت اوشراب څښل رواګڼي او وایي په عباداتوکې به په اسلام عمل کوو په سیاست او ټولنزژوندکې دې راسره کارنه لري دېته سېکولریزم اوبې دیني وایي،نوموړي همداراز وویل اسلام مونږ ته دازادۍ او خپلواکۍ درس راکړې او مونږ نه پریږدي چې له الله تعالی پرته دبل چا غلامي او بندګې وکړو،هیڅ یوقوم په غلامۍ کې پرمختګ او ترقي نده کړې بلکې ترقي په ازادۍ او خپلواکۍ کې ده.

عباد الرحمن یا د رحمن بنده ګان:

د قراني اجتماع مدرس شيخ القران مولانا صيب عبدالصبور د اجتماع په دویمه ورځ په پورته سرليک تفصيلي رڼا واچوله او ويې ويل: د رحمن ذات بندګي کول دانسان د پيداښت او ژوند هدف او مقصد دی ادم عليه سلام د الله حکم ومنلو الله په ځمکه کې خپل خليفه وګرځولو،ملايکو د الله حکم ومنلو ادم عليه السلام ته يي سجده وکړه هغوي ته هم الله لوي مقام ورکړو اوشيطان چی د الله بندګي يي ونکړه او سرغړونه يي وکړه الله ذليل او رسوا کړو څوک چی د الله په قانون چليږي هغه به سرلوړی او کامياب وي او څوک چی دالله د قانون او نظام مخالفت کوي الله به يي په دنيا او اخرت کی له شرمندګۍ اوخجالت سره مخ کړي .

درحمن ذات بنده ګان که چاته بلنه ورکوي هم په شریفانه انداز کې به وې،که څوک ورسره جنګ او جدل کوي دی به له نرمۍ او حوصلې نه کاراخلی.  درحمن بنده ګان خپل حاجتونه او اړتیاوې یواځې او یواځې خپل رب ته وړاندې کوي او له هغه پرته بل خالق،رازق مالک او واکدارنه مني.  درحمن ذات بنده ګان نه اسراف کوي او نه له بخل څخه کاراخلي . درحمن ذات بنده ګان په درواغو شاهدي نه ورکوي،خپل وخت بې ځایه نه تیروي .دناروا او ګناهونو له ځایونو څخه ځان ساتي، دکافرانو او مشرکانو په میلوکې ګډون نه کوي. او درحمن ذات بنده ګان دنیکۍ په چاروکې له هرچا وړاندې وي خو دبدۍ له ځایه ځانونه ساتي،خپل ځان،کورنۍ،ټولنې او امت ته دخیر غوښتنې او دعاوې کوي .

په اسلام کې د ښځو حقوق:

د اجتماع په څلورمه ورځ شیخ القران مولوي صاحب عبدالصبور وویل: د اسلام څخه مخکې ښځې هیڅ حیثیت نه درلود، ښځې ته اصلا هیڅ د انسان په څیر نه کتل کیدل او ښځې به ژوندۍ تر خاورو لاندې  ښخیدلې او وژل کیدلې. د یونان فیلسوفان هم پدې نظر وه چې ښځه انسان نده او د یو ځناور په څیر ده چې د نارینه د خدمت لپاره پیدا شویده.  الله جلاجلاله د کافرانو دا حالت په قرآن کې داسې فرمایلې: وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ ﴿النحل۵۸﴾ یعنې کله چې په مشرکانو کې یو کس ته زیری ورکول شي په جینۍ سره نو مخونه یې له ډیرغم او غصې تک تور شي….. اوس هم کفار دا کارونه کوي او خپل اولادونه مړه کوي، په هندوستان کې په میلیونونو ماشومان خصوصا جینکۍ له پیدايښت مخکۍ سقط او یا هم د پیدايښت په وخت کې له منځه وړل کیږي، په چین کې هیڅ کورنۍ حق نلري چې له دوه ماشومانو څخه زیات پیدا کړي خو یواځې اسلام دې چې لدې کار څخه یې منعه کړیده. الله جلاجلاله په قرآن کریم کې فرمایلي: تاسو خپل اولادونه د ولږې له ویرې مه وژنۍ مونږ تاسو ته رزق درکوو او هغوی ته هم.

مولوي صاحب زیاته کړه: اسلام ښځو ته ډیر لوړ مقام ورکړې او د هغوی د ټولوحقوقو ساتنه کوي، رسول الله صلی الله علیه وسلم

فرمایلي: الجنت تحت اقدام الامهات یعنې جنت د میندو له پښو لاندې دی یا بل ځای فرمایي: رضاالله في رضی الوالدین و سخط الله فې سخط الوالدین یعنې د الله رضا د مور اوپلار په رضا او د الله غوصه د مور او پلار په غوصه کې ده. اسلام دی چې نر ته یې ویلي چې ښځې ته له واده وروسته مهر ورکړي، لباس، نفقه او د کور نور ټول ضروریات ورته برابر کړي. اسلام دی چې ښځو ته یې د تعلیم پوره حق ورکړې او هیڅکله یې ورڅخه منعه نده کړې خو د ښځو تعلیم باید په پوره اسلامي ماحول کې وشي، اسلام د ښځو د تعلیم خلاف ندې بلکې د بې پردګۍ، بې حیایۍ او بې عزتۍ خلاف دې.

ددې ټولو حقونو سره الله له مسلمانې ښځې غواړي چې بې پردګي ونکړي، الله جلاجلاله فرمايي: وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى﴿الاحزاب۳۳﴾ او یا په بل ځای کې فرمايي: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا ﴿الاحزاب۵۹﴾ نو بنا کله هم چې ښځه له کوره وځې باید یو څه له ځانه تاو کړي لکه چادري، ټیکری، حجاب او بل څه ټوټه تر څو پکې ټوله پټه شي خو په یاد ولرۍ چې د پردې شې باید ډیر جذاب او پړقیدونکې نه وي تر څو خلک ځانته راجلب کړي.

مولوي صاحب زیاته کړه چې اصلا قدر خو مونږ د ښځو کوو نه غربیان، غرب خو صرف ډنډورې کوي، دوی خو د ښځې حق دا ګڼې چې د نر پشان ورسره هر راز درانه کارونه وکړي او حتی مونږ یې ګورو چې دلته په افغانستان کې چې  کومې ښځې فوځیانې راغلي د نرانو په څیر د جنګ په لومړۍ کرښه پرتې او ډیرې ذلیله دي.

په اسلام کې ټولنیز خدمتونه:

د اجتماع په څلورمه ورځ د قرآني اجتماع مدرس شيخ القرآن مولانا صيب عبدالصبور په پورته سرليک تفصيلي رڼا واچوله او ويې ويل: د اسلام دين دژوند یو بشپړ،هراړخيزنظام دی چې هره برخه کې احکام لري او هيڅ يوه برخه يې نیمګړې نده پریښې، که له يوې خوا اسلام دانسان روحاني، مادي، اخلاقي او عبادتي اړخ ته نظر کړی او په دې اړه احکام لري ددې ترڅنګ اسلام انسان ته دا وايي چې د خپل مسلمان ورور خدمت وکړه، دهغه عيادت وکړه، ګاونډيانو سره نيک سلوک وکړه، قرآن او اسلام مونږ ته دا ښيي چې رب يواځې په عباداتو نه راضي کيږي، چې يوازې لمونځ کوه، روژې نيسه، بلکې اجتماعي خدمات او مالي خدمات هم الله جل جلاله په عبادت کې راوستلې دي تر څو يو انسان د بل انسان په کار راشي او دا د فطرت غوښتنه هم ده چې انسان دې له يو بل سره په چارو کې مرسته او همکاري وکړي.

انسانان بايد لومړی د خپل مور او پلار خدمت وکړي، هغوی راضي وساتي، ځکه چې د مور او پلار په رضا کې د الله جل جلاله رضا نغښتې ده، مور او پلار هغه خلک دي چې د خپل اولاد سره ډير زيات تکليفونه تيروي، مور او پلار د اولاد لپاره معلمين دي، د اولاد روزنه او تربيه مور او پلار کوي، همدا مور او پلار دي چې خپل اولاد سره شپې سبا کوي، نو بايد انسانان لومړی د خپل مور او پلار خدمت وکړي ورپسې د خپل او خپلوانو خدمت وکړي، د هغوی ضرورتونه پوره کړي، هغوی سره خپلوي ټينګه کړي او هيڅ کله يې خفګان ته پرېنږدي، د خپلوانو نه وروسته عامو يتيمانو سره مرسته وکړي، د هغوی خدمت وکړي، د هغوی کفالت په غاړه واخلي.

الله جل جلاله له لمانځه وروسته چې کوم عبادت ټاکلې دی هغه زکات دی، له دې څخه معلوميږي چې اسلام اجتماعي خدماتو ته څومره اهميت ورکوي ځکه د زکات په واسطه باندې د خلکو خدمت کيږي او دزکات په واسطه باندې د غريبو لوږې له منځه ځي، د يتيمانو کفالت پرې کيږي، همدارنګه نور اجتماعي خدمات هم پرې ترسره کيږي.

رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي ( که چېرې يو داسې شخص ته چې هغه تندې را اخیستی وي او يو بل څوک هغه ته يو ګيلاس اوبه ورکړي نو هغه شخص ته به الله جل جلاله په جنت کې مهرولاک شراب ورکړي چې هيچا دده نه مخکې هغو ته لاس هم نه وي وړی.

په همدې ډول: رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي ( که يو مسلمان بل مسلمان ورور ته يو جوړ جامې ورکړي نو الله جل جلاله به تر هغې ددغه شخص حفاظت کوي تر څو چې د هغو جامو يوه ټوټه هم د هغه شخص پر بدن پرته وي).

اسلام يوازې د لمانځه او اوداسه امر نه دی کړی بلکې تر څنګ يې اجتماعي خدماتو په ترسره کولو باندې هم امر کړی دی. که څوک روژه نشي نيولاې نو د هغې په بدل کې الله جل جلاله په چا تلاوت او لمونځ نه دی واجب کړی بلکې مسکينانو ته یې په ډوډۍ ورکولو امر کړی، همدارنګه که چيرې يوسړی خپلې ښځې ته ووايي چې ستا شا داسې ده لکه زما د مور غوندې نو په بدل کې به يي يو غلام ازادوي، د غلام ازادول هم خدمت دی که غلام نه وي، نو بيا به روژه نيسي او که روژه هم نشي نيولی نو بيا به ۶۰ مسکينانو ته ډوډۍ ورکوي.

د حرامو پېژندل، زيانونه يې او ځان ترې ساتل:

د اجتماع په پنځمه ورځ د باران د ورښت له امله درس ونشو او په شپږمه ورځ په پورته موضوع محترم مولوي صيب عبدالصبور رڼا واچوله. مولوي صیب د خپلو خبرو پېل په يو مبارک حديث سره وکړ او ويي فرمايل چې حلال هم څرګند دي او حرام هم څرګند دي، د دواړو ترمنځ اشتباهي شيان دي چې ډير خلک پرې نه پوهېږي. څوک چې په اشتباهي شيانو کې پريوت هغه په حرامو کې پريوت.
مولوي صيب د حلالو او حرامو په پېژندلو او له حرامو څخه ځان ساتلو باندې ډير تاکيد وکړ. نوموړي په دې ترڅ کې يو مبارک حديث بيا کړ او ويي فرمايل چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم فرمايلي دي چې په خلکو داسې يوه زمانه راروانه ده چې سړی به مال ګټي خو نه به پوهېږي چې له حلالو يي وګټلې که له حرامو.

مولوي صيب د قراني آيتونو په رڼا کې خلکو ته د شرابو تجارت او سوداګری،  مردارو غوښو تجارت، د خنزير تجارت، د بتانو تجارت او د مرادارو وازدو تجارت او استعمال د حرمت په اړه تفصيلي خبره وکړه.

د هغه غوښو په ځانګړي ډول يادونه وشوه چې افغانستان ته له نورو هيوادونو څخه په کارټنونو کې راځي او د ذبح څرنګوالی يې معلوم نه وي. مولوي صيب وفرمايل چې څرنګه چې معلومه نه ده چې د دغه چرګانو او څارويو ذبح په کوم ډول ترسره کېږي نو دا غوښې مشکوکې دي او د ټولو علماو په اتفاق سره د داسې غوښو خوړل سم کار نه دی.

مولوي صيب د ځمکې د ګروی د حراموالي په اړه هم مفصلې خبرې وکړي او د دې د رواوالي لپاره د خلکو لخوا مختلف ډوله دلايل او هيلې يې په کلکه رد کړې. نوموړي وفرمايل چې  د يو څيز حلالول او حرامول يواځې او يواځې د الله اختيار دی او هيڅوک دا حق نلري چې په خپل سر حلال حرام او حرام حلال کړي.

مولوي صيب د قران او حديثو په رڼا کې د نن سبا د دلالی پر سيستم باندې مفصله رڼا وچوله. هغه وفرمايل چې که يو څوک په دې شکل دلالي کوي چې په نتيجه کې يې په خلکو نرخونه لوړيږي نو جايز نه ده. له بازار څخه د باندې له اطرافو څخه راغلي مالونه اخستل او بيا يې په ښار کې په لوړه بيه خرڅول راوا نه دي.

همدارنګه د خوراکي شيانو اخستل او په دې نيت ساتل چې کله يي نرخ لوړ شي بيا به يی خرڅ کړي جايز نه دي ځکه په حديث کې په احتقار کوونکي يا د خو راکي شيانو په ذخيره کوونکي شخص باندې لعنت ويل شوي.

مولوي صيب په اسلام کې د سوال کولو په حرمت باندې تفصيلي خبرې وکړي او خلکو باندې يي د دې ناوړه کار څخه د منع کيدو تاکيد وکړ. مولوي صيب وويل چې يواځې درې کسه دي چې د سوال کولو اجازه ورته ورکړل شوې او هغه هم تر يوې محدودې کچې. لومړی هغه کس چې د بل چا په ضمانت کې يي ټول مال او حال له لاسه ورکړی وي ، دوهم هغه کس چې د کوم افت له امله يي تجارت او کاروبار  له منځه تللی وي او هيڅ هم ورته پاتې نه وي او دريم هغه کس چې ډيره زياته غريبي پرې راغلې وي او د قبيلې معزز خلک  د هغه په غريبۍ ګواهي ورکړي.

مولوي صيب همدارنګه نورو ګڼ شمېر ټکو ته اشاره وکړه چې په اسلام کې حرام دي لکه د رشوت په زور د بل چا مال او حق ځانته کول، د يتيم مال خوړل، شراب څکل، قمار کول، فال کتل او داسې نور.

د غونډې وروستۍ ورځ:

د جلال اباد ښار متدينه خلکو په بې ساري ګډون خپل تړاو دقران سره  په درنو ولولو اثبات ته ورسوه، دکب يولسمه د جلال اباد ښارعيد ګاه مسجد کې  د٧ ورځنې کلنۍ اجتماع  وروستى ورځ وه، دقران پوهنې دغونډو نوښتګر جيد عالم شيخ القران مولانا عبدالصبور ددرسونو په لړ کې داسلامي نظام ضرورت ، اهميت او برکتونو او په قرآن کې د دوستۍ او دښمنۍ په معیارونو په خپله خوږه ، نرمه او له فصاحت نه ډکه ژبه هر اړخیزه رڼا واچوله ، شيخ القران  د معياري وخت نه مخکې درس خلاص ورپسې کمکي ماشوم  ریحان سره (الله غايتنا والرسول قدوتنا ….) اسلامي شعار داجتماع ګډونوالو دالله اکبر په ملکوتي نعرو  بدرګه کړ، دمازديګر لمانځه وخت ته په پاملرنه  دجمعيت اصلاح د مرکزي شورا پخوانې ريس دکتور صفت الله قانت وویل د قران پوهنې دغسې اجتماع ګانې د جمعيت اصلاح لخوا د هيواد په مختلفو برخو کې په منظمه توګه داېريږي  چې پکې د ښځو د ګډون لپاره  زمينه برابرول يو ستر ابتکار دی.  جمعيت اصلاح يو ټولنيز سازمان دی چې د فرد، کورنۍ او ټولنې د اصلاح لپاره کار کوي. په ديني او علمي ډګر کې د قران پوهنې اجتماع ، د تفسير دورې، د معارف اسلامي کورسونه ، د سيرت النبي او نورو موضوعاتو په اړه علمي مسابقې دايرول، د اجتماعي خدمتونو په ډګر کې  د فقراؤ لپاره د مرستې راټولولو، د ښار د پاکوالي او د نيالګيو کرلو کمپاينونه په لار اچول، او په فرهنګي ډګر کې  ژوند، ملي اصلاح، قافله او داسې نورې مجلې او علمي او ديني کتابونه چاپول، او د اصلاح غږ په نامه د لمړۍ اسلامي راډيو بنسټ ايښودل د جمعيت اصلاح د هراړخيزو ټولنيزو  فعاليتونو عمده بيلګې دي. له دکتور قانت وروسته د جمعیت اصلاح ختيځ زون مسول دکتور نجيب الله (صالح) په څو دقيقه ايزه وينا کې دغونډې ګډون وال دجمعيت اصلاح او دجمعيت  اصلاح دفعاليتونو ، هلو ځلو ، برياوو او چلينجونو څخه خبر کړل.

دکتور صاحب په خپلو خبرو کې دغونډې ګډون والو ته په اشاره وويل : ( اسلامي حکومت او اسلامي نظام په دعا ګانو نه راځي، جد وجهد غواړي، جمعيت اصلاح دقراني بدلون په موخه دټولنې خلک په يوه لاره سره راټولوي او د ددې هدف دپاره د اسلامي جماعتونو سره دگډه کار  هلې ځلې کوي) د لس ګونو زرو ښځينه او نارينه ګډونوالو په گډون دمازديګر لموځ دشيخ القران مولانا عبدالصبور په امامت ادا، دشيخ القران اوږده اجتماعي دعا دلاسونو په لپه اود امين په انګازوسره بدرګه ، دغه ددرس، وعظ ، دعا او ذکر مبارکه ٧ ورځنې کلنى غونډه پاى ته ورسيده.