په کندهار کې ګردی مېز: د ثور اتمه د وياړلي جهاد د بري ورځ

د راپور چمتو کونکی : ابومشعل
د کندهار د جمعیت اصلاح سيمه ايزې څانګې د ثور د اتمې په مناسبت ( دثور اتمه د وياړلي جهاد دبري ورځ) تر عنوان لاندې دګردي مېز په ترڅ کې یوه پرتمینه غونډه جوړه کړه چې په کښې د کندهار ولایات مخورو، جهادي شخصيتونو، ليکوالانو او شاعرانو  برسیره ګن شمیر ځوانانو برخه واخسته، غونډه د جمعې په مبارکه ورځ چې دروان کال دثور(غوايي) په اتمه ، د سهار په اته نيمو بجو د قران کريم د ملکوتي او زړه راښکونکي آواز د حافظ عبدالمعز اسلامي له خوا پيل شوه، د غونډې د ویاندويي چاري هڅاند ځوان او دکندهار د جمعیت اصلاح د ځوانانو څانګې مسئول انجنیرقاري صفی الله جوهر پرغاړه وې ، ښاغلي جوهر په یوه لنډه او له حماسي مفاهیمو ډکه مقدمه کښې د برخه والو پاملرنه ځانته راواړوله او زیاته یې کړه: كلونه كلونه پخوا، هلته چې د افغانستان مسلمان او مجاهد ولس له سره الحاد سره د ايمان، خپلواكۍ ، ننګ او ناموس په سپېڅلي جهاد سرلوړى او سرګرم و!
هلته چې هر مؤمن زلمي د خالدبن وليد ، ابوعبيده بن جراح ، سعدبن ابي وقاص، طارق بن زياد، محمدبن قاسم، قتيبه بن مسلم، عقبه بن نافع . . . يادونه تازه كول . . .

اوهلته چې هرې مؤمنې پيغلې د خوله بنت الازور، ام عماره نسيبه، خنساء، ام حرام . . . يادونه تازه کول . .
اوهلته چې هرې جګړې د بدر ، احد ، خندق ، خيبر ، حنين . .  د غزاګانو نومونه خپلول . .
او هلته چې زمونږ دنګ غرونه د جبل احد ، جبل قبا ،  جبل رماة . . په نومونو يادېدل . .
د غونډې لومړي وينا وال دکندهار ولایت جهادي شخصیت الحاج احمدالله آغا (یاسین) وه ، نوموړي د خپلو خبرو په ترڅ کښې زیاته کړه ، چې : اوم د ثور هغه ورځ ده چې ، افغاني کمونستانو د خپلو روسي بادارنو په مستقیمه لارښونه ، د یوې خونړۍ کودتا په ترڅ کې ، زموږ د بې ګناه ولس د قتل عام لړۍ پيل کړه ، خو لله الحمد زموږ ميړني ولس کې د دین او وطن په لارکې ، د بې ساري قربانۍ هغه جذبه راولاړه سوه چې کوم کور به په خپله کورنۍ کې شهید نه درلوده ، ځان او خپله کورنۍ به يې دنورو په نسبت کمزورې بلله ، چې زما په خپله کورنۍ کې همدغه احساس موجود وه ، د خپل ورور په شهادت مو نه یواځې خپګان ندی کړی ، بلکې د الله حمد مو پرځای کړ چې زموږ کورنۍ هم دالله په لار کې شهید نذرانه کړ.

ښاغلی یاسين آغا د نېوکې په توګه  زیاته کړه ،کله موچې د انګریزانو په وړاندې د جهاد تاریخ لوستلو او بیا مو له هغه وروسته د پاتې غازیانو ژوند او کرکټر ته کتل ، له ما سره به تل دا سوال وه ، چې ولې غازی ایوب خان ، غازی امان الله خان …. د خپل مسلمان ولس د جهاد په پای کې د خپل ملي اوجهادي کلتور په ځای  پردی کلتور،دریشي او نیکټایي اچوي او ګیره خروي ….؟

ولې نن زما سوال ځواب وموند:  ځکه نن هم موږ د بې ساری جهاد په پای کې همداسې څېرې وليدې چې د جهاد په پای کې هرڅه بدل کړل ….. که چیرې د جهاد تاریخ و نه ساتو او خپلو راتلونکو نسلونوته یې په امانتداري انتقال نه کړو !؟ خدای مه کړه دویاړلي جهاد تاریخ به مو له منځه لاړ شي، او ددې ستر جهاد افغاني او خارجي دښمنان سخت کوشش کوي چې د ځوان نسل په ذهنونو کې یې له منځه یوسي.

د احمد الله یاسين آغا څخه  وروسته تنکې ځوان ترانه ویونکې احمد موسی په خپل ښکلي او خواږه  آواز د وطن ترانه وویله چې د ګډونوالو د ډیرې خوښي وړ وګرځیده .چې بیا دغې لړي د پروګرام په بهیرکې ادامه وموندله.

دګردي مېز دویم وینا وال استاذ محمد شفیق صادق وه چې د کمونېزم  دتاریخ او فلسفې په هکله یې لڼد او جامع معلومات وړاندې  کړل او زیاته یې کړه: د کمونیزم د پوچې مفکورې اصلی طراح ، کارل مارکس یهودي  دي ،چې وروسته د لینن لخوا په روسیه کې پلې شوه ، او ویلی شو چې د کمونیزم منځته راتګ لامل، په اروپا کې دکلیسا له خوا دمحرف عیسوي دین په نوم هغه کړنې وې چې خلک یې د کمونیزم غیږې ته ور ټیلوهل او یا په بل عبارت، کمونیزم دعیسویت په وړاندې مباشر اونیغ غبرګون هم بللی شو، داچې ددې مفکورې د پلې کېدو لپاره روسیه ولې او څنګه انتخاب شوه ، بېل لاملونه لري ، چې وخت یې اجازه نه ورکوی.

ښاغلي صادق دکمونیزم دفلسفې ځينې عمده ټکې په لاندې ډول په ګوته کړل:
•     په عقیدوي لحاظ مطلق الحاد او بی دیني.
•     په سیاسی لحاظ له کمونستي ګوند پرته هيڅ ګوند، ایزم او نظام ته نه قایل کیدل .
•     په اقتصادي اړخ کې ټولې شتمنۍ دکمونستي ګوند په واک کې ورکول او دنورو لپاره دهرډول شخصي ملکیت بشپړ لغو کول……
•    په ټولنیزه برخه کې د کورنۍ انحلال او هرډول اخلاقي معیارونه له منځه وړل .
داچې کمونیزم څنګه په افغاني ټولنه کې نفوذ وکړ، یوه لاره یې هغه تحصیلي لنډ مهاله بورسونه وه چې افغاني ځوانان به د لوړو زده کړو په نوم روسیې ته تلل ، اوهلته به یې د علمی او مسلکي معلوماتو په ځای کمونستي مفکوره زده کوله او بیرته به کاملا په مسخ شوی بڼه افغاني ټولنې ته  راستانیدل ، او د حاکم نظام له خوا په لوړو پوستونو هم مقرریدل ، تر دې چې د دولت ملکی او نظامي اساسي او مهم ځایونه کمونستانو په خپله ولکه کې راوستل…..
همدارنګه ښاغلی صادق د اسلامي حرکت د راټوکېدو په هکله زیاته کړه چې داسلامي حرکت د رامنځته کېدو ، دوه عمده لاملونه ول چې :
•     دژوند په ټولو ډګرونو کې کمونیزم هر اړخيزه مقابله کول.
•     دموجوده حاکم نظام ، چې له سر نه تر پښو پورې په هر راز فساد او بې عدالتي کې غرق وه ،او عملا د کمونستانو په ځاله بدل شوی وه ، اصلاح کول او خپلو ملي او اسلامي دندوته متوجه کول وه ………..
•    خپل ولس ته د اسلام د سم پوهاوي او دهغه د لوړو پیغامونو رسول وه .  ښاغلی استاد صادق زیاته کړه ، چې متاسفانه زموږ مشران او چارواکي هغه وخت پوهیږي چې اوبه له ورخه تېرې شي ، چې د وخت حاکم سردار داود خان هم په همدې قطار کې قرار لري ، چې دخپل حکومت په وروستي ، او داسې  وخت کې متوجه شو ، چې عملا نظام د روسي لاسپوڅو په لاس کې ولېدلی وه ، او دده دنظام نږدې سلاکاران د کې جې بي وفاداره غړي ول ، چې ښه بيلګه یې محمدخان جلالر ….. دي.
د غونډې دریم ویناوال د هلمند ولایت جهادي شخصیت الحاج عبدالصبور ريشتين وه ، نوموړي د افغاني کمونستانو، ددین دښمنۍ ، ظلم ، وحشت او بربریت څخه ډک د خپلو سترګو لیدلی حالات بیان کړل ، او زیاته یې کړه ، چې زموږ ډیر دينداره خلک په یوه پنج سوره شریف باندې هم د زندان تورو تمبوته غورځول شوي او آن وژل شوی هم دی، ښاغلی ریشتین د خپلو خبرو په یوه برخه وویل : کمونستان ، چې پرون یې دافغانستان د آزادي دلارې مجاهدين  د انګریزانو غلامان بلل نن په ډیره بې شرمانه توګه د انګریزانو تر قوماندې لاندې ، یوځل بیا د خپل مسلمان ولس په وژنو او ځورولو لګيادي.
ښاغلي ريښتين زیاته کړه چې نن هغه وخت دي چې دشمال مخلص مجاهدين د هيواد له نورو مجاهدينو سره په ګډه د جهاد داهدافو او ارمانونو د تحقق لپاره یو بل ته لاس ورکړي او پرې نږدې چې څو تنه یې په سرنوشت لوبې وکړي……….

د غونډې څلورم وینا وال  دکندهار پوهنتون دشرعیاتو دپوهنځۍ استاذ پوهندوی مولوي محمد مزمل اسلامي وه چې د جهاد په ثمرو او لاسته راوړنو څخه یې یادونه وکړه، او د ورک نومو شهیدانو د ارمانونو پاللو سپارښتنه یې وکړه، ښاغلی استاد د ځوانانو د پوهاوي لپاره د هغه وخت مروج اصلاحات یاد کړل چې باید ځوان نسل یې په ذهن کې ولري، ترڅو دین او وطن ته دکمونستانو سپک نظر څرګند کړي، چې مسلمانانو ته به یې اشرار ویلې، او مجاهدینو ته به یې اخوان الشیاطین نوم اخیسته دهغه وخت نور مروج اصطلاحات لکه  (خاد،مرتجع، خلق، پرچم، شوروی اتحاد ، شرقي بلاک ، رفیق ، ملګری ……)یادونه وکړه چې دا ټول دتیر تاریخ  اصطلاحات دي چې خپل خاص مفاهيم لري او د کمونیزم مفکوره شرح کوي ….

محترم مولوی اسلامي د ویاړلي مقدس  جهاد بې شمیره  لاسته راوړنې یادې کړې :
د اسلامي امت تړل او پیوستون، د اسلامي حرکت پیژندنه، علمي او فرهنګي پرمختګ، د افغانانو مختلفو اقوامو تړل، اقصادي پرمختیا، نظامې زده کړې، د نړئ له ګوټ ګوټ څخه د مسلمانانو یوځای کیدل لکه شهید عبدالله عزام ته ورته ګڼ شمیر علماؤ په افغانستان کې سرونه نزرانه کړل.
همدار راز ښاغلی اسلامي صیب دجهاد ستر ارمانونه په ګوته کړل چې په لاندې ډول دي:
1.    دافغانستان آزادول.
2.    دافغانستان اسلامي تشخص پرځای کول.
3.    داسلامي نظام او حکومت جوړول.
4.    راتلونکي نسل ته فکري روښانه خطوط او نښې ټاکل ،ترڅو د جهاد له ارمانونو څخه منحرف نه شي.

دګډونوالو احساساتي څرګندونې:
د غونډې په بهیر کې د ګڼو ورونو له خوا د خبرو کولو ، شعرونو ویلو … وړاندیزونه راتلل او هرچا غوښتل چې د خپل درد اظهار وکړي او له حاضرینو سره یې شريک کړي ، ولي دغونډې د منتظم له خوا د وخت د کمښت له کبله ، ډیرو کمو ګډونوالوته د خبرو کولو چانس ورکړل شو ، چې په دې لړ کې:
لومړی وینا وال ، پخواني مجاهد الحاج سید نصرالله آغا دي ، نوموړي دخپل خبرو په ترڅ کې وویل: زموږ دتاریخ تر ټولو توره ورځ د غوایي (ثور) اومه(۷) ، او تر ټولو زیاته  روڼه او روښانه ورځ ، د جهاد دفتوی اواعلان ورځ ده، نوموړي زیاته کړه ، افغان ولس یونيم ملیون شهیدان ورکړي دی ، او له دې څخه زیات یې د ټپیانو شمېره ده ، ولی له بده مرغه ، نن د جهاد په سرنوشت ډول ډول معاملې کیږي… همدارنګه الحاج سید نصرالله آغا د مجاهد دتعریف په هکله یادونه وکړه چې : واقعي مجاهد هغه دي چې : دجهاد په نوم یې د بلډنګونو ، کارو بار،موټر او چوکۍ نه وي تر لاسه کړي، او نه يې د جهاد په خرڅولو د مادیاتو د لاسته راوړلو هڅه کړي وي.

ددې لړۍ دوهم وینا وال پخوانی مجاهد الحاج تورن عبدالغنی خان وه ، چې د روسانو سره د جهاد د وخت په یو شعر یې په خپل پياوړي او درانه  ژغ سره د ګډونوالو احساسات را وپارول .

پدې سلسله کې دریم وینا وال ،پخوانی مجاهد الحاج مولوی عبدالجلیل وه ، نوموړي په خپلو خبروکې زیاته کړه چې تر اوسه پورې  لا مجاهدین کامیاب شوي ندي او خپلو سترو اسلامي اهدافوته نه دې رسيدلی ،همدا راز مولو عبدالجلیل په ټولو مسلمانانو ژغ وکړ ، چې دالهي امر سره سم (واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا) دالله په دین منګولي ولګوي او د کفر په وړاندې یو موټي شي ، نوموړي افغانان وننګول چې نن افغانستان ته د اته څلويښتو ملکونو عسکر راغلي ، او په اته څلويښت ژبو خبرې کوي ، ولې بیا هم دیوې قوماندې لاندې ځما او ستا په مقابل کې یو لاس دي ، ولې افغانان دګڼو مشترکاتو با وجود په خپلو کې سره ویشلي او یو له بل څخه جلا او بېل دي.  په همدې ډول مولوی عبدالجلیل له ټولو افغانانو غوښتنه وکړه چې : اسلام ته منحیث دالله دين رجوع وکړي ، او دخپلو خواهشاتو تابع یې ونه ګرځوي ، بلکې ټول باید ځان ددین پیرو او تابع کړو.

د دې ډلې څلورم وینا وال شاعر او لیکوال الحاج سید  حبیب الله روحانې آغا وه ،نوموړي وویل : چې لله الحمد د ادبي بنډارو تر څنګ داسی علمي غونډې هم جوړيږي چې دجهاد مقدس اهداف پالي او تاریخ یې ژوندی او خوندي ساتي ، ښاغلی روحاني د خبري رسنیو په نه موجودیت د نېوکې په ترڅ کې زیاته کړه چې یوازې په خبرو نه کیږي موږ باید عملا دجهاد تاریخ او یادونه ، خپل ځوان نسل ته ورسوو ،ځکه راتلونکی افغانستان د همدوی دي.

پدې ډله کې پنځم ویناوال ښاغلي محمد الله بابی زنداني وه چې خپله له ولولو او احساساتو ډکه وینا یې پدې شعر پيل کړه:

چې نشه داستبداد لري په سرکې  – ماته یو دي که افغان وي که مغل

ښاغلی زنداني چې دجهاد په بهير کې یې ډیرې لوړې ،ژورې لیدلي د یتيمۍ ، تنهایي او پردیسۍ شپې ورځې سبا کړي دخپلو سترګو ليدلي حالات یې، په ډیره زړه راښکونکې او له هیجان نه ډکه توګه انځورکړل ، چې د ګډونوالو له سترګویې بې اختیاره اوښکې وبهولې ، همدا راز ښاغلي بابي انتقاد وکړ ، چې په کار وه نن زموږ  په څنګ کې، مجاهدو خویندو هم حضور درلودلي ، او د ویاړلي جهاد خوږې خاطرې موسره شريکولی ، ولی بدبختانه ، زموږ ډیری خلک په نورو معاملو بوخت دي ، هغه سودايې چې له خپل رب سره کړې وه نن پرې عملا خوابدی ښکاري او له روس ، امریکا …. سره پر نویو معاملو لګیا دی ، په پای کې ښاغلی زنداني ګوت څنډنه وکړه چې : زموږ د دین او وطن دښمنان دې پوه شي ، چې ددې خاورې ،انسانان خو پرېږده ، ځناور یې هم له خپل ټاټوبي څخه دفاع ته چمتو دی.

ددې کړۍ  په پای کې تنکي ماشوم الهام الله په خپل نیم غږ کې اوریدونکوته هغه شعر واوراوه چې د خپل دين او وطن په لاره کې هر راز سرښندنې ته آماده دی .

باید وویل سي چې ټولو وینا والو او ګډونوالو د ثور د اتمې په مناسبت د ګردي میز غونډه ډیر ښه او پر ځای اقدام وباله او په مجموع کې یې د جمعیت اصلاح دعوتي پروګرامونه وستایل.
د غونډې منتظم په پای کې ټولو ګډونوالو ته ډاډ ورکړ چې: جمعیت اصلاح بل څه نه، بلکې د افغانستان د مسلمان او مجاهد اولس د همدغو لوړو او سپیڅلو ارمانونو د پاللو او ساتلو نوم دی چې د اسلامي حرکت په پله باندې یې د ځوان نسل دسالمې روزنې لپاره اوږده دیني ، دعوتي او تربیتي کارته ملا تړلې ده .

دغونډې وروستي فقره د ګډونوالو سوالونه وه چې د ګردي میز د ویناوالو له خوا ورته ځوابونه وویل شول ، او غونډه دغرمې په  دولس نیمو بجو د ملا عبدالقیوم مینه وال په دعاء سره پای ته ورسیده.