د امام ابوحنيفه (رح) علمي کانفرانس

جمعيت اصلاح تل هڅه کوي چې خپل هيوادوال له خپل ديني اصالت او تاريخ سره تړلي وساتي. په همدې موخه د جمعیت اصلاح ننګرهار څانګې د روان کال د مېزان (٢٦) د يکشنبې په ورځ ماسپښين دوه بجې د ستر فقيه او مجتهد امام، امام ابوحنيفه (رح) د ژوند او فقهي خدمتونو په اړه يو علمي کانفرانس د امام ابويوسف تعليمي مرکز کې جوړ کړى ؤ چې په سلګونو تنو هيوادوالو د پوهنتون د استاذانو، محصلينو، ديني عالمانو، د لېسو ښونکيو، زده کونکيو او عامو هيواوالو په ګډون پکې برخه اخیستې وه.
غونډه د انجنير قاري باختراحسان په تلاوت سره پيل شوه. ورپسې د هيواد جيد عالم، د جمعيت اصلاح د مرکزي شورا غړي او د نشراتو مسئول مولوي محمد نعيم جليلي د امام صاحب په فقهي خدمتونو رڼا واچوله او ويې ويل: د اسلام د سپېڅلي دين او شريعت اصول او مرجع قرآن او سنت دي، مګر د دغو مصادرو څخه د احکامو او مسائلو په راوېستلو کې څه وسايلو، اسبابو، قواعدو او ضوابطو ته اړتيا شته چې پدې برخه کې صحابه کرامو، تابعينو او تبع تابعينو خپل اجتهادات کړيدي . له هغې راوروسته د څلورو مشهورو مذاهبو د بنسټ اېښودونکو څخه امام ابوحنيفه (رح) لمړنى شخص ؤ چې د قرآن کريم او سنتو څخه يې مسائل او احکام د خپلو شاګردانو د شورا په مرسته راټول کړل، او هغه يې د يو منظم او مدون قانون په شکل خپلې ټولنې ته وړاندې کړل.
جليلي صاحب زياته کړه: د امام صاحب په وخت کې حاکمانو غوښتل چې اسلام په خپله خوښه د ځان په ګټه تعبير کړي او اصلي حقيقت یې له منځه يوسي، خو د امام صاحب زيرکتيا دا وه چې هغوی ته متوجه شو. د ديني قواعدو او اصولو لپاره يې يوه شورا جوړه کړه چې په مجالسو کې يې نژدې زر (١٠٠٠ ) تنه شاګردان کښېناستل، نژدې څلوېښت زره (٤٠٠٠٠) فقهي مسائل يې تدوين کړل، د احاديثو په تصحيح او تضعيف کې يې پوره دقت کولو اوغوښتل يې چې دغه شورا يي فقه د يو اساسي نظام او قانون په توګه په اسلامي حکومتونو کې پاتي شي. په همدې اساس د امام ابوحنيفه (رح) مذهب د اسلام د مقدس دين د ساتنې لپاره يو چوکاټ دى.
جليلي صاحب په مسلمانانو غږ وکړ چې راځئ سره يو ځاى شو د ډلبازۍ او اختلاقاتو څخه تېر شو، د خپلو دښمنانو شومو اهدافو او پلانونو ته متوجه شو، غربي نړۍ او مستشرقين غواړي چې قرآن او سنت په خپله ګټه تعبير او تآويل کړي، نو د دې خطرونو د مخنيوي لپاره ضروري ده چې د خپلو امامانو خصوصا د امام ابوحنيفه (رح) تګلاره خپله کړو او د خپل دين څخه بشپړه دفاع وکړو.
دغونډې بل وينا وال د جمعيت اصلاح د مرکزي شورا غړى او د ننګرهار ولايت مسئول استاذ عبد الرحيم صراف ؤ چې د امام ابوحنيفه (رح) د ژوند او پېژندګلوۍ په هکله يې خبرې وکړې او ويې ويل:‎ نعمان د ثابت زوى چې مشهور په امام ابوحنيفه ؤ په (٨٠) هـ ق کال د بغداد د کوفې په ښار کې زېږېدلى دى نيکه يې چې ذوطى(مرزبان ) نوميده له خراسان (افغانستان ) څخه بغداد ته تللى ؤ. ٥٢ کاله يې د اموي خلافت او ١٨ کاله يې د عباسي خلافت تر سيوري لاندې تېرکړي دي او د جعفر د سلطنت په وخت کې په ١٥٠ هـ ق کال وفات شو.
د ژوند په لمړيو کلونو کې يې قرآن کريم حفظ کړ، بيا ېې نور علوم لکه احاديث، نحو، صرف، شعر او نور علوم زده کړل او بيا په علم الکلام چې اوس ورته علم العقايد وايي د اجتهاد درجې ته ورسېد.
د بصرې په ښار کې یې د خوارجو سره له ٢٠ څخه زيات بحثونه کړې دي. او هغوى ته يې غاښ ماتونکي ځوابونه ورکړي دي، له دې وروسته يې د فقهې او اسلامي قانون لوري ته مخه کړه او ځان یې په هغې مدرسې پورې وتاړه چې د هغې بنسټ د عبد الله ابن مسعود رض په مبارکو لاسونو اېښودل شوى ؤ. اتلس ١٨ کاله يې د ستر فقيه حماد شاګردي وکړه چې وروسته ٣٠ کاله د حماد پرځاى کښېناستو. او د قرآن او سنتو څخه يې د روايتونو په اختلاف ٤٠٠٠٠، ٦٠٠٠٠، او يا ٨٣٠٠٠ مسائل راووېستل، او ډېر قوي شاګردان يې وروزل، داسې ليکنې يې وکړې چې تر دې د مخه نه نړيوالو کړې وې او نه ورسره اشنا وه.
د بيلګې په توګه (( کتاب الخراج)) د امام ابو يو سف رح د اقتصاد په برخه کې ليکنه، کتاب السيرالکبير او صغير د امام محمد (رح) د سياست او نړيوالو اړيکو په برخه کې مشهورې ليکنې دې.
صراف صيب زياته کړه: د امام صيب فقه د هغه وخت په حکومتونو کې د يو قانون په شکل عملې کېده، اوس هم له چين څخه نېولې تر ترکيه او د نړۍ په يو شمېر نورو هيوادونو کې په سلګونو میلیونو خلک د ده د فقهې پيروي کوي، څه وخت چې له امام صيب څخه دهغه وخت حکومتونو په وار وار د قضاء د منصب د سمبالولو غوښتنه کوله او ده نه منله او د حکومتونو په غير ديني کارونو يې نيوکې کولې، څو څو ځلې يې په سر په درو وواهه او زخمي يې کړ، ستونزې او مشکلات يې ورته پيدا کړه خو امام صاحب هم له حق څخه تېر نه شو په پای کې په زندان کې په خپل مرګ او د ځينو رواياتو پر اساس د زهرو په واسطه ووژل شو. روح دې یې ښا د او لاره دې يې له لارويو څخه ډکه وي. انا لله وانا اليه راجعون. د امام ابوحنيفه (رح) په ژوند اوفقهي خدمتونو دغه سيمينار د جمعيت اصلاح په فعاليتونو کې بې سارى تر ستر ګو کېده، زياترو ګډونوالو چې د جمعيت اصلاح نورو پروګرامونو ته منظم راتلل همدا ويل چې: مونږ فکر کاوه چې جمعيت اصلاح يوازې په دعوتي او فکري لحاظ د خپل ولس د پوهې د کچې د لوړاوي په هڅه کې دی خو د دې کانفرانس په دايرېدلو سره وپوهېدو چې جمعيت اصلاح خپل ولس ته د علمي او پوهنيزو خدمتونو لپاره هم مټې رانغښتې دي چې دا په دې لاره کې يو ستر ګام دى.
غونډه چې دالفلاح مدرسې د مرستيال محترم مولوي محمد اسماعيل(( مشفق )) له خوا يې د سټېج چارې پر مخ تللې د درانده شخصيت محترم مولوي صاحب صديق الله په دعاء سره پاى ته ورسېده.